Προστασία των ζώων στην Ελλάδα:
μια απογοητευτική πραγματικότητα
Θα πάρει ποτέ στα σοβαρά το ελληνικό Κράτος την προστασία των ζώων;
Πόνυ και αρνάκια που ξεπαγιάζουν στις φάτνες του Δήμου Βόλου, ελαφάκια περιφερόμενα ως ζωντανά εκθέματα κάτω απ’ τα πυροτεχνήματα σε γιορτή του Δήμου Ερέτριας… Μήπως τελικά η νομοθεσία που απαγορεύει τη χρήση ζώων σε εκδηλώσεις είναι μόνο διακοσμητική; Διότι πριν από τις χριστουγεννιάτικες εκτροπές, είχαμε τις φθινοπωρινές…με χρήση αετού σε ποδοσφαιρικό αγώνα της ΑΕΚ και αναβίωση των (απαγορευμένων) παραστάσεων δελφινιών στο Αττικό ζωολογικό Πάρκο, για χάρη ενός υπουργού.
Τα ελαφάκια της Ερέτριας αποτελούν ενδιαφέρον case-study, δείχνοντας πόσες φορές, σε μια μόνο υπόθεση, παρέλειψε το Κράτος να παρέμβει για την προστασία των ζώων.
Ας θυμηθούμε την υπόθεση: Κεντρική πλατεία της Ερέτριας, το άναμμα του Χριστουγεννιάτικου δένδρου από τον αντιδήμαρχο. Κοσμοσυρροή, μεγάφωνα, μουσική στη διαπασών, παραδοσιακοί χοροί και προάγγελμα του αντιδημάρχου «να μη φύγει κανείς γιατί έρχεται έκπληξη»…Η «έκπληξη» έρχεται με τρέιλερ της τοπικής λέσχης τετρακίνησης: Δυο μικρά τρομοκρατημένα ελαφάκια, σε ένα αυτοσχέδιο κλουβί, εξαναγκασμένα να υπομείνουν το πλήθος, τα φλας, την οχλαγωγία και τα πυροτεχνήματα: ένα θέαμα αναχρονιστικό, κακόγουστο και ανάλγητο. Κανείς δεν τα λυπήθηκε; Πάντως όχι η αστυνομία ούτε ο θηροφύλακας που ήταν παρόντες στην εκδήλωση.
Μετά το σάλο που ακολούθησε στο διαδίκτυο, την ευθύνη της πρωτοβουλίας ανέλαβε ο πρόεδρος του τοπικού συλλόγου 4X4 FΕTES CLUB (από τον αντιδήμαρχο, σιγή ιχθύος…). Απολογήθηκε για την αναστάτωση που προκάλεσε στον κόσμο και διαβεβαίωσε για τα φιλοζωικά του αισθήματα, ενώ ισχυρίστηκε ότι τα ελαφάκια δεν ταλαιπωρήθηκαν διότι «γεννήθηκαν και ζουν σε αιχμαλωσία» και «ο χώρος που ζουν απέχει μόλις λίγα μέτρα από κεντρικό δρόμο με πάρα πολλή κίνηση και δίπλα σε εργοτάξια, οπότε «τα ζώα είναι εξοικειωμένα σε δυνατούς θορύβους καθημερινά».
Τα ελαφάκια στην εκδήλωση
Το οικόπεδο στο εργοτάξιο
Ο χώρος με το κοτέτσι
Οι δηλώσεις αυτές έπρεπε λογικά να προκαλέσουν την άμεση αντίδραση των αρμόδιων αρχών. Τίποτα τέτοιο δε συνέβη.
Προβληματισμένοι από την αδράνεια των αρχών, πήγαμε οι ίδιοι να δούμε τον χώρο που διατηρούνται τα ελάφια: ένα οικόπεδο 10mx20m, γυμνό από βλάστηση, σκέτο χώμα και λάσπη, πίσω από εργοτάξιο. Το μεγαλύτερο κομμάτι καταλαμβάνεται από μια αυτοσχέδια κατασκευή με κοτετσόσυρμα και νάιλον που στεγάζει μερικές κότες. Γύρω από το υποτυπώδες κοτέτσι, πέντε αξιολύπητα ελάφια – δυο ενήλικα και τρία μικρά – μέσα στη σκόνη και τη φασαρία, εκτεθειμένα χωρίς κανένα κατάλυμα στο έλεος του καιρού.
Συνοψίζοντας, στην υπόθεση των ελαφιών της Εύβοιας οι αρχές αθέτησαν την υποχρέωση παρέμβασής τους τουλάχιστον πέντε φορές:
1
Ζώα σε εκδήλωση: η κείμενη νομοθεσία απαγορεύει ρητά τη χρήση ζώων σε εκδηλώσεις, πόσο μάλλον αν πρόκειται για ζώα της άγριας πανίδας.
2
Κακοποίηση: Χωρίς καμία αμφιβολία, η υποβολή δυο μικρών ελαφιών στον όχλο, τα μεγάφωνα και τα πυροτεχνήματα (!) συνιστά κακοποίηση.
3
Παράνομη μεταφορά: Απαγορεύεται η μεταφορά οπληφόρων ζώων με ανοιχτό τρέιλερ.
4
Κατοχή άγριων ζώων: Οι αρχές δε κίνησαν καμιά διαδικασία ελέγχου για να διαπιστώσουν με ποιον τρόπο και για ποιο λόγο ένας ιδιώτης βρίσκεται να έχει στην κατοχή του ελάφια (πλατώνια στη συγκεκριμένη περίπτωση). Πουλάει σε κυνηγούς; σε ταβέρνες; Έχει άδεια κατοχής και εκτροφής; άδεια σταβλισμού;
5
Συνθήκες διαβίωσης: Οι αρχές δεν κίνησαν καμία διαδικασία ελέγχου του χώρου και των συνθήκων διαβίωσης των ελαφιών, ούτε καν μετά τη δηλώσεις του ιδιώτη ότι διατηρεί τα ζώα πλάι σε εργοτάξιο.
Τι είδους νομοθεσία έχουμε, που αφήνει τα ζώα τόσο απροστάτευτα; Η αδιαφορία των αρμόδιων αρχών δεν είναι η αιτία της αποτυχίας, αλλά το σύμπτωμά της. Έχουμε αναφερθεί επανειλημμένα στην ανεπάρκεια της ελληνικής νομοθεσίας προστασίας των ζώων και στην ανάγκη να υιοθετηθεί ένα δοκιμασμένο ευρωπαϊκό μοντέλο. Στο άμεσο μέλλον, θα αντιπαραθέσουμε την τρέχουσα ελληνική νομοθεσία με μια ξένη, ώστε να γίνει αντιληπτό, αφενός, η άβυσσος που τις χωρίζει και, αφετέρου, το πώς νομοθετεί ένα κράτος που παίρνει στα σοβαρά την προστασία των ζώων.